Hüseyin YILDIZ Çevre Bakan'ına Aydın'ı Sordu

CHP Aydın Milletvekili Hüseyin YILDIZ; Meclis Konuşmasında Aydında ki Menderes Nehri ve Jeotermal Enerji tarafından verilen zararları sordu.

Sayın Başkanım. Sayın Bakanım, değerli milletvekillerim, değerli basın, değerli bürokratlar; hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum. Sayın Bakanım, daha önce de Mecliste gündeme getirmiştim. Sizin seçim bölgesinde doğan ve bizim Aydın’dan geçen Menderes Çayı’na değinmiştik. Biliyorsunuz, Türkiye'nin ikinci büyük ovası. Aydınlılar şunu der: “Dağları yağ, ovaları bal verir.” Ama maalesef Menderes Çayı’nın durumunu burada anlatmakla bitmez. Sayın Bakanım, biliyorsunuz, Dinar’da doğup Denizli ve Uşak’tan geçen Menderes Çayı Ege Denizi’ne dökülüyor. Emin olun ki şu an Menderes Çayı’nın kenarında yaşamını sürdüren bütün vatandaşların çoğu kansere doğru gidiyor. Ektiğimiz sebzeler meyveler gerçek yiyemeyecek duruma geliyor. Yani sizin çocuklarınız da o sebzeden faydalanıyor. O Menderes Çayı’nın muhakkak ve muhakkak bir temizleme sorununun halletmemiz lazım. Size birkaç tane öneri vereceğim: Uşak’taki tabakhane yani deri tabakhaneleri maalesef arıtmasını çalıştırmıyor. Neden T B M M Tutanak Hizmetleri Başkanlığı Komisyon: Bütçe Tarih:16/11/2016 Saat:10.00 Kayıt: Bütçe Stenograf: Uzman : Sayfa: 46 çalıştırmıyor? Çünkü enerjinin pahalı olmasından dolayı. Özellikle ben Uşak’a gittim, o bölgeleri Ulubey’e kadar incelettirdim ve yüzde 80’i arıtmasını çalıştırmıyor. Gelin, Denizli’nin alt kısmında Buharkent var, sizinle orada bir arıtma kuralım, en azından bu şekilde bu Menderes Çayı’nı kurtaralım. Çünkü gerçekten Türkiye'nin en büyük ikinci ovası olan Aydın’ı araştırmamıza göre önümüzdeki beş yılın içerisindeki ekilen bütün sebze ve meyvelerde zehirleneceğimizi karşılığı budur. Şimdi, bir de o yetmiyormuş gibi, maalesef jeotermal elektrik santraller açıldı biliyorsunuz Aydın’da. Buharkent’te başlıyor, ta Söke’ye kadar yanaşmış. Bunlar da ne hikmetse 2007 yılında gece bir kanun çıkararak ÇED raporu kaldırdınız. Orada çıkan o kirli suların kullanılmayan buharı komple doğaya salınıyor ve komple Menderes Çayı’na akıyor. Ya, en azından bir önerge verdik, araştırma önergesini verdik, dedik ki: “Bir komisyon kuralım, gidelim Aydın’a bunlarla ilgili bir araştırma yapalım. Gerçekte bu doğaya tarıma ne kadar faydalı ne kadar zararlı beraber çıkaralım.” Sonuçta bu araştırma komisyonu kurulduğunda başkanlığı sizin elinizde olacak. Demin Sayın Bakanım Temizel bir konuşma yaptı gerçekten ben o konuşmaya hayran kaldım. Kendisi de ara sıra gelip Aydın’a gelip görüyor. Ben bura da Sayın Bakanım sizden rica ediyorum, sizin Aydın’ı sevdiğinize inanıyorum. Gerçekten bir gece gelin, şöyle Söke’den çıkalım, Germencik, ta İncirliova’dan gece Aydın’a kadar gelelim, bir de araba camımızı açık bırakalım, bakalım o kokuda durabilecek miyiz? Yani, arkadaşlar, şehrin merkezinde maalesef jeotermal enerji kuyularını kazıyorlar ve bunlardan da ÇED raporunu istemiyorlar. Şimdi, önümüzdeki dönem, Aydın’ın geçim kaynağı birinci derece incirdir, zeytindir ve bir de tarımcılıktır ama maalesef, üzüle rek söylüyorum şu anda ihraç ettiğimiz incirlerin çoğu geri döndü. Neden? Bu jeotermallerin yüzünden. Kükürt oranı müthiş derecede dışarı veriyorlar ve buradaki yatırım yapan firmaların hiçbirisi Aydınlı değil, hiçbirisi. İstanbul, Ankara'dan gelip bizim öz kaynaklarımızı kullanıyorlar, paraları kazanıyorlar, Aydın’a kuruş faydası yok, bütün pisliğini, yükünü Aydınlılar çekiyor, parayı da İstanbullular götürüyor. Böyle bir yatırım olabilir mi? Sayın Bakanım, bizim doğal gazımız yok. Allah aşkına, ben size şunu soruyorum: Ya, mevcut Aydın’da çıkan bu jeotermal suyu neden ısıtmada kullanmıyoruz, neden? Bana bir söyleyin. Neden orada seracılığı geliştirmiyoruz? Yani orada 80 bin aile incirden ve zeytinden geçimini sağlıyor, 80 bin aile. Peki, ben size soruyorum: Şu an Aydın’a doğal gaz getirdiniz. Bedava mı veriyorsunuz vatandaşa? Hayır. Doğal gazın yaptığı işi jeotermal, o çıkan su da yapıyor. Biz 200-300 bin, 400 bin konutu bu şekilde ısıtalım, bunun örnekleri var. Sayın Bakanım, biliyorsunuz, daha önce İkizdere’ye yaptınız, teşekkür ediyoruz içme suyu için. O zaman normalde beldeydi, şimdi büyükşehre geçti. Şu anda aşağı yukarı 350 milyon TL büyükşehir belediyesine fatura ettiniz. ASKİ’ye… Şimdi ben size soruyorum… 

BAŞKAN – Sayın Yıldız, ek süre veriyorum, buyurun. HÜSEYİN YILDIZ (Aydın) – Teşekkür ediyorum Başkanım. Yeni büyükşehir olmuş bir belediye, 496 köyle birleşen, mahalle olan bir ilin büyükşehir belediyesi bu 350 milyon TL’yi nasıl ödeyecek? Yani bu T B M M Tutanak Hizmetleri Başkanlığı Komisyon: Bütçe Tarih:16/11/2016 Saat:10.00 Kayıt:Bütçe Stenograf: Uzman : Sayfa: 47 konuda özellikle rica ediyorum; Aydınlılar adına bu parayı bağış olarak veya almamanızı istiyoruz. Aksi takdirde orada ne köylüye ne Maliye ne de vatandaşımıza hizmet etme şansımız yok. Yani bu da çok uçuk bir rakam. Bana göre 350 milyon lira o İkizdere Barajı için çok büyük para. Bu vesileyle 2017 bütçenizin hayırlı uğurlu olmasını diliyor, hepinize sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) CEVABI:  – Şimdi, efendim, Hüseyin Bey jeotermal sularla ilgili bana göre haklı çünkü onun mutlaka denetim altına alınması lazım. Ayrıca, jeo termal suların şehri ısıtmada, seracılıkta kullanılması şart. Biz bunu Afyonkarahisar’da başardık. Yani daha önce jeotermal su dolanıyordu, şimdi eşanjör yaparak, tamamen ısıtarak tekrar reenjekte ederek, bir kayıp olmadan, sadece ısısını alarak şehir içinde ısıtmada kullanıyoruz. Ayrıca, seracılıkta, otellerin tamamının sıcak su ihtiyacının karşılanmasında kullanıyoruz. Ben Aydın’a gittiğimde Sayın Valiye de bunu söyledim, bu sistemi getirmemiz lazım, sıkı bir denetim yapılması lazım. Burada Su Yönetimi Genel Müdürümüz ve DSİ Genel Müdürümüz Büyük Menderes’in korunması için gereken ne varsa yapacaklar, onu söyleyeyim.

AydınÖzel